گفتوگوی پیش رو خبر از دنیایی آرام میدهد و من و شما را به ورود در این بیکرانهی زیبا تشویق میکند.
بر خود واجب دیدم که از نقطه نظرات یکی از پرسنلهای فکور و فداکار عرصه کتاب و فرهنگ استان خود استفاده نمایم. امید است که با معرفی هر یک از مسؤلین دلسوز در ردههای فرهنگی به ارزش و اعتبار نوع فعالیت آن عزیزان و اهمیت عرصه تاثیرگذاری آنها در اجتماع پی ببریم
س:لطفا بیوگرافی خودتان را بیان کنید:
ج: به نام خدای بزرگ. صفیه شرفی هستم مسئول کتابخانه عمومی شرفا شرفایی جناح. دانشجوی کارشناسی ارشد علم اطلاعات.
س:از چه زمانی وارد عرصه فرهنگ شده اید؟
ج: در آن سالهایی که قلم مو و برس میگرفتم و بر در و دیوار مکانهای فرهنگی مانند مدارس و مهدها و مجتمع بهزیستی و... طرح کشیده و رنگ آمیزی میکردم. زمانی که در دفترم به غیر از مشق و تمرینات درسی، شعر مینوشتم و میسرودم. روزی که در منزل دیگران در جستجوی امانت کتابهایشان بودم... شاید همین خصیصهها بود که پیشنهاد آقای چمن پیرا نماینده تام الاختیار مرحوم شرفایی، بنده را برای کتابدار بزرگترین کتابخانه استان در نظر گرفتند و 1/8/82 بود که شدم کتابدار.
س:هدفتان از آمدن به این سمت و سو چه بود؟ و آیا این حرفه توانست شما را به هدفتان برساند؟
ج: سکوت و سکون را نمیپذیرفتم. مطمین بودم اگر به سمتی که در حال کشیده شدن هستم پیش بروم حتما موفق خواهم شد. عشق به هنر و کتاب که از کودکی در نهاد من سرشته بود مرا به این جهت کشاند. در آن سنین، تصویر جنبه مادی این کار اصلا برایم جایگاهی نداشت.
س:مشوق و حامی شما چه کسانی بودند؟
ج: بعد از توکل به خدا همیشه پدرم حامی و تکیه گاه همه لحظات زندگیام هستند. بطوریکه همیشه اعتقاد دارم اگر پدر و مادرم به کاری که قرار است انجام بدهم رضایت نداشته باشند قطعاً شکست خواهم خورد. و اگر در این راه حمایتهای آقای چمن پیرا نبود چه بسا که نمیتوانستم در جایگاه فعلی قرار داشته باشم. این را از صمیم قلب بیان کردم.
س:کمی از کتابخانه برایمان صحبت کنید.
ج: کتابخانه عمومی شرفا شرفایی جناح با مساحت 3575 متر مربع و زیربنای 1140 در دوطبقه با تعداد حدود 30 هزار نسخه که در سال 81 از طرف مرحوم شرفایی وقف جناح گردید. اکثر منابع کتابخانه نفیس و کمیاب بوده که بنا بر وصیت ایشان این کتابها از کتابخانه خارج نخواهند شد. این کتابخانه دارای 22 بخش مختلف بوده و دارای سالن مجزای مطالعه خانمها و آقایان و کودک میباشد. این کتابخانه با درجه فرهنگی( 4) 13 سال توسط یک نفر کتابدار اداره شد که از 10 مهر 95 نیروی دوم کتابدار به آن اختصاص دادند که امیدوارم طبق شان و درجهای که این کتابخانه دارد هرچه سریعتر نیروهایی فعال و کارآمد بیشتری جهت این کتابخانه در نظر بگیرند تا بتوانیم در عرصه فرهنگ، مطالعه و کتابخوانی را در وجود نونهالان و کودکان و دانش آموزان سنین کوچکمان نهادینه کنیم.
س:عمده مراجعین شما چه اقشاری هستند؟
ج: این کتابخانه( عمومی) است و قطعاً عموم اقشار مراجعه خواهند کرد و باید برای همه اقشار سیاست موازی و مساوی رعایت گردد. اما غالب مراجعین ما و فعالان کتابخانه ما کودکان و دانشجویان میباشند.
س: مخاطبین کدام کتاب و کدام بخش بیشتر میباشد؟
ج: همه موضوعات تقریباً مراجعه کننده دارند اما چنانچه بخواهیم آمار دقیقی از چند نسخهای را که یک موضوع بر دیگری سبقت میگیرد ارایه دهیم:
کتابهای علوم اجتماعی و کمک درسی جهت کنکوریها
رمان و روانشناسی و پزشکی جهت خانمها
دین و تاریخ جهت آقایان
س:میانگین مطالعه و علاقه مندی به تعلیم علوم متنوع را چگونه ارزیابی میکنید:
ج: این که بگوییم تعداد امانت روزانه و یا ماهانه، فلان مقدار نسخه میباشد اشتباه است؛ زیرا با توجه به تغییرات فصلی در هر کتابخانهای تعداد امانت و استفاده کنندگان از کتابخانه نیز تغییر خواهد کرد. بطور مثال، ما در ماه مبارک رمضان با افت شدید امانت کتاب مواجهایم و یا هرساله در ماه فروردین نیز تعداد امانتهایمان نزول پیدا میکند. میزان علاقمندی اعضایمان به منابع مختلف موجب رضایت ماست. زیرا همه قشری که وارد کتابخانه میشوند از منابع جدید استقبال میکنند و بیشتر مردم به انتخاب کتاب توسط خود کتابدار اعتماد میکنند و اینجاست که مسئولیت و رعایت امانت توسط کتابدار، سنگینتر میشود.
س:سرانه مطالعه کل کشور و استان هرمزگان را چگونه میبینید؟
ج: اگر بطور کلی بخواهم آمار مطالعه و مخاطبین منابع فقط در کتابخانه شرفا شرفایی را بگویم نظرم بر این است که برای جامعه شهری با جمعیت 7 هزار و... نفر تعداد 30 هزار نسخه کتاب کافی نیست و ما میتوانیم به ازای هر نفر، روزانه تعداد 5 نسخه امانت ببریم. در صورتی که هر نفری از همه 7 هزار نفر جمعیت، تعداد 5 کتاب به امانت نمیبرند.
بقیه کتابخانههای شهرها و استانهای دیگر نیز همچنین.
س:عوامل تاثیرگذار در روند یک مطالعه مفید چه چیزهایی است؟
ج: آرامش جسم و جان مکمل عواملی چون سکوت و سکون و شرایط فیزیکی محل مطالعه است. ما در سالن مطالعه در حد توان سعی میکنیم آرامش اعضای کتابخانه را حفظ کنیم. نکات ریزی را برای مهیای یک محیط مطالعه رعایت میکنیم که بعضاً شاید خود اعضا هم متوجه نباشند. به عنوان مثال:
( 1): پدر و برادرانی که با فرزندان خود صحبتی دارند امکان تردد به سالنی که خانمها در حال مطالعه هستند ندارند و شخصا به اطلاع عضو میرسانم تا در سالن همکف با خانواده خود ملاقات کند
( 2): هرگز عضو را صدا نمیزنم و یا با وی نجوا نمیکنم. منتظر میمانم تا زمانی که در حین مطالعه، نگاهش با من گره خورد سپس او را به بیرون دعوت میکنم. این نکات کوچکی است که یک عالمه آرامش برای دیگر اعضا به دنبال دارد.
س:از موفقیتهای کشوری و استانی خود برایمان صحبت کنید.
الف) بخش کودک نمونه کشوری سال 88
ب) دقت و استخراج دقیق آمار و تنظیم گزارش صحیح در سال 88
ج) مسئول نمونه استانی در سال 88
د) ارتقاء درجه کتابخانه از 5 به 4 در سال 90
ه ) کتابخانههای نمونه استانی در سال 92
و) کتابدار نمونه استان در جشنواره شهید رجایی سال 94
ز) کارمندان نمونه شهرستان سال 95
س: برای بهبود و روند مطالعه چه پیشنهادات و راهکارهایی دارید؟
کودک من هنگامی کتابخوان خواهد شد که کتاب را در دستان من ببیند نه در ویترینهای لوکس اتاق پذیرایی! و من هنگامی توانستهام به تربیتش ببالم که خویشتن خویش برای تغذیه روح و روان خود نیز همانند جسم خود تقلا نمایم.
وقتی شخص من فرهنگ استفاده صحیح از ابزار و وسایل ارتباط جمعی و رسانههای اجتماعی را نیاموزم قطعا فرزند من نیز مرا الگوی خود قرار خواهد داد و با اقتباس از بیداریهای شبانه من و جایگزین نمودن برنامههای فرح بخش زودگذر، این امر را به راحتی زیر پا خواهد گذاشت. کودک من بیشتر از آنچه بشنود میبیند پس من باید الگویی ایرانی اسلامی باشم در جهت تعالی روح و روان وی.
موانع این جریان را به چه چیزی نسبت میدهید؟
این که بگوییم کدام رسانه بر کتابخوانی کودک من سبقت گرفته این طور نیست. نوع تربیتی که من! برای فرزندم برگزینم این امر را نشان میدهد. پس اگر بنده فرهنگ کتاب و کتابخوانی را یاد گرفته باشم و به نسلهای بعد از خودم بیاموزم یقیناً ترس از رقیب بر من و آیندگانم چیره نخواهد شد.
س:یک کتاب خوب، موثر و عملیاتی باید چه خصوصیاتی داشته باشد؟
ج: علاوه بر مشخصات ظاهری کتاب مانند عنوان و تصویر و جذابیت، باید خواننده بعد از مطالعه آن طوری احساس رضایتمندی نماید که:
الف: یا مایل باشد آن را مجدداً مطالعه نماید.
ب: یا خواندن آنرا به دیگری پیشنهاد دهد
ج: یا توانسته باشد از سطوری از آن آموزشهایی بگیرد و جملاتی از آنرا به کار بندد و برای دیگران بیان کند.
یک کتاب خوب ما را خسته نمیکند و اگر کتابی دارای این ویژگیها باشد آنوقت است که نویسنده توانسته رسالت خود را انجام دهد.
س: در طول این چندسال حتماً با خاطرات تلخ و شیرین رو برو شده اید. اگر امکان دارد آنها را برایمان بیان کنید:
ج: شنیدم انسانها هنگامی که شرح حال خود را وصف میکنند در کلام خود میگویند: بخاطر فلان دلیل و یا فلان اتفاق بارها و بارها مردم و زنده شدم.
اما بنده در این کتابخانه از همان سالهای اولیه کاری بارها و بارها متولد شدم. هنگامی که دست یاری رسان خدا برای حمایت از کتابخانه و بانیان آن به سراغمان میآید؛ هنگامی که کتابخانه در سطح استان دوباره به یاری خدا امتیاز کسب میکند و هزاران لحظات زیبای دیگر.
قشنگترین احساس من در این کتابخانه هنگامی است که کودکان وارد میشوند و مجدانه پیگیر یافتن کتابشان هستند.
تلخترین آن لحظات نیز بر میگردد به سال 83 . آقای چمن پیرا وارد کتابخانه شد و گفت شرفا شرفایی داره میاد جناح. چون گفته که آخرین آرزویم دیدن کتابخانهام میباشد.( البته ناگفته نماند ایشان عکس و فیلمهای مربوط به کتابخانه را زود به زود برای شرفایی میفرستادند) خوشحالی خودم را با بیان جملاتی نشان دادم. چند روز گذشت و وضعیت جسمی ایشان رو به تحلیل رفت. تا روزی که او را بیمار و ضعیف از تهران به جناح منتقل کردند. هنگامی که آمبولانس در اول ورودی جناح قرار میگیرد به ایشان اطلاع داده میشود که اینجا جناح است. دستور توقف آمبولانس را صادر میکند. شهادتین را به زبان جاری میکند و در آنجا ...
س:چه توصیهای جهت استفاده از زمان و موقعیت و آمدن به سوی علم و دانش به جوانان دارید؟
ج: مهمترین آیتمی که باید در نظر بگیریم این است که به دلیل الگوپذیری شخصیت کودک، باید کتاب را در معرض دید کودکانمان بخوانیم و یا هنگامی که بخواهیم او را نصیحت کنیم با برنامه ریزی قبلی کتابی را برای او برگزینیم که یا برایش بخوانیم و یا از او بخواهیم برایمان بخواند. اکثر مواقع نصایح در قالب جملات کتاب تاثیرگذارترند تا بطور مستقیم و پندهای بیواسطه. برای کودک کتاب بخریم و گوشهای از کتاب یادداشتی قید کنیم تا هنگامی که بزرگ شد به عشق خواندن یادداشتهایش کتابها را ورق بزند. چرا از کتاب به عنوان سوغاتیها و هدایای مناسبات استفاده نکنیم؟! بنده در مناسبات مختلف به فرزندانمان کتاب اهدا میکنم و مطمینم رعایت این نکات کوچک برای یک کودک یک عالمه شادی به همراه خواهد داشت. چنین کودکانی هستند که در جوانی کتابخوانی ماهر خواهند شد.
س:سخن پایانی؟
ج: آرزویی دارم: همه کسانی که میخواهند اشتباه کسی را به طریقی توجیه کنند از لفظ "فلانی جوانی کرده" استفاده میکنند. امیدوارم جوانان ما با علم و اطلاع، مسیری را برای زندگی خود برگزینند که هنگامی که بخواهند به فتوت و مردانگی و رهیابی در مسیر سعادت مدنظر داشته باشند در اینجا باشد که از واژه جوان استفاده نمایند.
کتاب است شیره جان ادیبان به زخم روح، داروی طبیبان
( ناصر چمن پیرا)
نظرات